Schody w ogrodzie.
Głównym aspektem w projektach schodów jest ich funkcjonalność. Nie przeszkadzało to jednak wielkim architektom uczynić z nich prawdziwe dzieło sztuki, zachwycającą ozdobę ogrodu, która doskonale harmonizuje z otoczeniem i staje się integralną częścią całego projektu. Edwin Lutyens w swoich kompozycjach w stylu Arts and Crafts wykorzystywał półkoliste płyty z naturalnego kamienia. Z kolei Antonio Gaudi w Parć Guell, w Barcelonie, zastosował balustrady o fantazyjnych kształtach, zdobiąc je mozaiką i jaszczurami. Schody świadczące o kreatywności twórcy nie są wyłączną domeną wielkich architektów. W ogródku Karli Newell w bezmroźnym Brighton możemy podziwiać schody, których podstopnice zdobią meksykańskie płytki, a stopnice – drobne otoczaki osadzone w betonie.
Podobnie jak ścieżki ogrodowe, kształt i forma schodów określą sposób ich użytkowania. Strome schody o wąskich stopniach zachęcają do szybkiej wspinaczki, podczas gdy głębokie stopnice skłaniają do zwolnienia tempa, zatrzymania się i spojrzenia wokoło. Takie schody doskonale sprawdzają się na działkach z długimi spadkami terenu, zwłaszcza jeśli wkomponujemy w nie większe spoczniki, czyli tarasowate przystanki, z których będzie można podziwiać cały ogród. Warto się zastanowić nad nieco bardziej skomplikowanym poprowadzeniem biegów. Schody z biegami zaprojektowanymi w linii łamanej wyglądają bardzo ciekawie na małej przestrzeni, a znikając niespodziewanie za narożnikiem, tworzą tajemniczą aurę. Ze względów bezpieczeństwa każdy stopień powinien mieć taką samą wysokość, a ich rozstaw być równy, tak byśmy kolejne kroki stawiali w naturalnym, jednakowym rytmie. Należy unikać budowania schodów o nieregularnym rozstawie stopni lub układania stopni mijających się, gdzie nietrudno o potknięcie. Idealnie zbudowane schody to takie, które możemy przemierzać, nie patrząc pod nogi.
W większości ogrodów sprawdzają się stopnie o wysokości 15 cm i głębokości około 45 cm. Zbyt strome schody utrudniają przenoszenie sprzętu np. taczki czy kosiarki. Właśnie z tego względu, nawet jeśli nie jest stromo, warto pomyśleć o rampach. Schody służące do pokonania wysokości przekraczającej 0,5 m powinny mieć balustrady dla osób dorosłych i dzieci. Wysokość balustrad wynosi odpowiednio 100 cm i 70 cm. Pamiętajmy o regularnym kontrolowaniu stanu balustrad, by zawsze mieć pewność, że są bezpieczne.
Dwa dolne stopnie schodów prowadzących z ogrodu do drzwi mojego domu wykonane są z piaskowca. Zachowują spadek 2%, dzięki czemu woda spływa z nich bez trudu. Naturalny kamień jest piękny i elegancki, a ułożone z niego schody nabierają reprezentacyjnego charakteru. W miejskich ogrodach dobrze prezentuje się kostka brukowa, a stare kamienne płyty doskonale pasują zarówno do ogrodów wiejskich, jak i do oranżerii w stylu wiktoriańskim. Przed zakupem płyt sprawdźmy ich mrozoodporność oraz to, czy po deszczu są śliskie. Problem ten dotyczy szczególnie płytek łupkowych i ceramicznych. Obecnie produkuje się płyty betonowe imitujące naturalny kamień czy terakotę. Produkty takie niewiele różnią się wyglądem od materiałów naturalnych, a przy tym są tańsze i bardziej bezpieczne.
Jeśli nasz ogród ma charakter wiejski lub leśny, prostym, a zarazem stylowym rozwiązaniem mogą okazać się schody drewniane. Wykonujemy je zazwyczaj z zaimpregnowanych okrąglaków, półokrąglaków lub krawędziaków. W nachyleniu terenu wycinamy kształt schodów, a następnie poziomo układamy elementy drewniane, zabezpieczając je wbitymi pionowo kołkami. Wolne przestrzenie wypełniamy tłuczniem, na który wysypujemy około 7 cm żwiru, drobnych kamieni lub kory.
