Roślina ta, zwana też cesarską koroną, występuje w Turcji, Iranie, Afganistanie, Pakistanie i Kaszmirze, na skalnych urwiskach, kamienistych stokach i w zaroślach. Rośnie na wysokości 1000-3000 m n.p.m.
Cebule są bardzo duże – mogą osiągać średnicę do 16 cm. Składają się zaledwie z kilku mięsistych łusek, wrażliwych na uszkodzenia. W każdej cebuli jest głęboki otwór – ślad po łodydze. Widać w nim pąk, z którego w następnym roku wyrasta nowa łodyga. Rośliny dorastają nawet do wysokości 120 cm.
Bardzo grube, sztywne łodygi są gęsto ulistnione co najmniej do połowy wysokości. Z wierzchołka rośliny wyrasta okazały pióropusz liści, pod którym są skupione kwiaty ceglastej barwy. Wyhodowano też odmiany o kwiatach pomarańczowoczerwonych i żółtych. Szachownice cesarskie kwitną w drugiej połowie kwietnia i na początku maja. U nasady każdego płatka znajduje się miodnik wydzielający duże krople nektaru. W Iranie właśnie dlatego nazywa się te rośliny „łzami Marii”. Z kolei według innej legendy cesarska korona to jedyny kwiat, który odmówił pochylenia głowy w czasie ukrzyżowania Chrystusa i odtąd stale płacze.
Rośliny te wymagają ciepłego miejsca, osłoniętego od wiatrów. Sadzimy je w przepuszczalnej glebie, aby swobodnie odpływał nadmiar wody. W przeciwnym razie korzenie – a nawet całe cebule – łatwo gniją.
Zielone torebki nasienne szachownicy cesarskiej są bardzo ozdobne i nadają się do bukietów (można też je ususzyć).
