Szachownice (Fritillaria) należą do rodziny liliowatych. Dziko rosną przede wszystkim w strefie klimatu kontynentalnego -w Azji, a także w zachodniej części Ameryki Północnej, aż po Alaskę. Pośród roślin cebulowych nie ma chyba rodzaju botanicznego, który byłby bogatszy w gatunki. Dotąd poznano i opisano około 130 gatunków szachownic.
Okres wegetacji szachownic przypada na wiosnę. Podczas letnich upałów ich część nadziemna ginie i w glebie pozostają tylko cebule. Jesienią wyrastają nowe korzenie, ale łodygi z kwiatami i liście rozwijają się dopiero wiosną następnego roku. Poszczególne gatunki różnią się wysokością (niektóre osiągają nawet 120 cm, a inne, miniaturowe, tylko 20 cm), kształtem i kolorem kwiatów, a także wielkością cebul. Jedne wyrastają z drobnych cebulek o centymetrowej średnicy, inne zaś z prawdziwych cebulowych kolosów, których średnica wynosi 13-16 cm.
W ogrodach najpierw uprawiano szachownicę cesarską. Do Europy trafiła już w XVI w., kiedy to przywieziono ją z Konstantynopola do Wiednia, a stamtąd do Holandii i Anglii. Od tego czasu wiele innych gatunków szachownic zagościło na dobre w europejskich ogrodach.
