Wykusz
Wykusz – ciekawy element elewacji od okresu romańskiego – rozwijał się przez wiele wieków, zaczął zaś zanikać w XX w. Jeszcze w okresie międzywojennym powstawały budynki z wykuszami, jeszcze- pojedyncze – pojawiały się w pierwszych latach odbudowy, ale po opanowaniu budownictwa przez prefabrykację zostały tylko wspomnieniem pięknej architektury. Wielka to szkoda nie tylko dla elewacji, ale głównie dla użytkownika mieszkania. Walory funkcjonalne i plastyczne wykusza mogłyby – obok balkonów i loggii – wzbogacić elewacje budynków oraz funkcję mieszkań. W okresie powojennej odbudowy zostały niektórym elewacjom przywrócone wykusze jedno- lub wielokondygnacyjne. W budownictwie prefabrykowanym spotyka się bardzo nieliczne, nieśmiałe próby konstruowania wykuszy.
Ta odmiana balkonu, o zróżnicowanych formach, obudowanego ścianami, tworzy przy pokoju dodatkową, bogato doświetlaną zatokę. Ma ona szerokie zastosowanie jako aneks wypoczynkowy, miejsce do pracy, wydzielony rewir dziecięcych zabaw, oranżeria. Na tej przestrzeni, zabezpieczonej przed zimnem i wiatrem oraz bogato oświetlonej, można stworzyć uroczy zakątek pełen roślin ozdobnych.
